عمو روحانی | عمو اخوان

سلام

مربیان عزیز! عنوان درس زیر با نام سلام برای ارائه در کلاس و … به شرح زیر می باشد:

موضوع: اخلاق
هدف کلی: دانش آموزان در این درس با آداب انجام یکی از سنت های اسلامی «سلام» آشنا می شوند.
اهداف جزیی: دانش آموزان در این درس با موارد زیر آشنا می شوند:
1. سلام نشانه ی مهربانی، دوستی و محبت.
2. آداب سلام کردن.
3. آداب جواب سلام دادن.
4. موارد سلام و جواب سلام.

هدف رفتاری (خروجی): از دانش آموزان انتظار می رود که در پایان درس با یکی از سنت های اسلامی و آداب انجام آن آشنا شده و در رفتار اجتماعی خود از آن بهره جویند و آثار مثبت عمل به سنت های اسلامی را در زندگی خود مشاهده کنند.
روش های مناسب تدریس: 1. توضیحی 2. فعال (پرسش و پاسخ، جدول، شعر)
رسانه های آموزشی: 1. تابلو (تخته سیاه و گج)، 2. کارت بازی

 

شروع طرح درس: 
سلام
به نام خداوند بخشنده ی مهربان
بچه ها! سلام. چه کسی نام این شکل ها را خوب می داند؟ من یکی یکی آنها را با رسم در تابلو نشان میدهم، شما بگویید.

اولین شکل این است: اسمش چیست؟  آفرین! مستطیل

اما نام شکل بعدی چیست؟  دایره

از ترکیب این دو شکل یک وسیله را به طور ناقص می کشم. حتماً این وسیله را بارها دیده اید، نام آن را می دانید؟
کمی راهنمایی می کنم، بیشتر در خیابان های شلوغ،‌ به خصوص در چهارراه و… آن را دیده اید. شکل را کامل می کنم تا نام آن را بگویید.
بله!‌ آفرین! چراغ راهنمایی،

در چراغ راهنمایی، 3 چراغ به رنگ های مختلف وجود دارد، چه رنگ هایی؟
سبز، زرد، قرمز

آیا می توانید، بگویید هر رنگ، نشانه ی چیست؟ شما بگویید تا من مقابل هر رنگ بنویسم.

قرمز نشانه ی ایست (عبور ممنوع)
زرد نشانه ی احتیاط (مواظب باشید)
سبز نشانه ی عبور آزاد

پس هر رنگ در چراغ راهنما، علامت و نشانه ی یک کار مخصوص است، اما امروز می خواهیم بدانیم:
نشانه ی «مهربانی و دوستی» چیست؟

آیا شما هم می خواهید بدانید نشانه ی دوستی و مهربانی چیست؟ پس با هم یک جدول حل بکنیم، تا متوجه شویم چه کاری نشانه ی دوستی است و ما هم سعی کنیم آن نشانه ها را در خودمان داشته باشیم. این جدول 28 خانه دارد. من سؤال می کنم، و هر وقت شما جواب صحیح را پیدا کردید، آن را طبق شماره های داده شده در جدول قرار می دهیم با «رمز=4» پیام جدول را به دست می آوریم. برای این کار حرف یکی از خانه ها را انتخاب می کنیم و با شماره ی رمز حروف را در کنار یکدیگر قرار می دهیم.

1- مؤذن حضرت رسول خدا(ص): بلال (1-4-10-6)
2- شهری که حضرت علی(ع) در آن به دنیا آمد: مکه (12-2-5)
3- یکی از شهرهای کشور سوریه: شام (19-11-14)
4- شهر شیراز مرکز آن استان است: فارس (7-18-13-20)
5- بیم و خوف: ترس (26-25-27)
6- سرّ،‌ مطلب پوشیده و پنهان، آنچه که باید پنهان داشت: راز(15-16-17)
7- شب در آسمان می درخشد: ستاره(3-9-8-13-21)
8- مدت گردش یک دوره کامل زمین به دور خورشید: سال(22-23-4)

پیام جدول
«بهتر ز هر کلام است. سفارش اسلام است.
این کلام کدام است؟ آی بچه ها! سلام است.
با هم تکرار می کنیم:
– دسته ی اول: بهتر ز…
– دسته ی دوم: بهتر ز…

چه کسی می تواند یک حدیث درباره ی سلام بگوید!

آفرین! الَسَّلامُ قَبلَ الکَلامِ
ترجمه ی آن را با هم بگوییم.
دسته ی اول: اول سلام
دسته ی دوم: بعداً کلام
تکرار می کنیم: ……………

سلام، یکی از سنت های اسلام است که خداوند در قرآن به آن اشاره فرموده و آن را وسیله ی برای «اعلام دوستی و محبت» قرار داده است و معنایش این است: «هیچگونه دشمنی از جانب من برای شما وجود ندارد و از طرف من در امنیت هستی و من هستی خود را به تو می گویم.»

آیا تاکنون به کسی سلام کرده اید که جواب شما را نداده باشد، آیا او با شما دشمنی داشت؟

هرگز این طور فکر نکنید! بدانید که سلام کردن را باید به طور صحیح انجام داد. بله!

حضرت صادق(ع) در این باره می فرمود: «(هرگز) مسلمانی نگوید من سلام کردم و به من جواب نداد، زیرا شاید سلام کردید و او نشنید.» هر وقت یکی از شما خواست سلام دهد، باید «بلند سلام» بگوید و کسی هم که جواب سلام را می دهد، باید بلند جواب بدهد. (به طور واضح و آشکار)

حضرت امام محمدباقر(ع) هم می فرمود: مردی یهودی نزد رسول خدا(ص) آمد، در آن زمان چند نفر دیگر هم در حضور پیامبر(ص) بودند. مرد یهودی گفت: «سام علیکم» یعنی مرگ بر شما!
رسول خدا(ص) در پاسخ فرمود: «علیکم» یعنی بر خودت.
لحظه ای بعد یکی دیگر از یهودیان آمد او هم گفت: «سام علیکم» رسول خدا(ص) نیز مانند دفعه ی قبل به او جواب داد.
اطرافیان پیامبر(ص) با دیدن این وضعیت ناراحت شدند… اما پیامبر(ص) به آنان فرمود: «مگر شما متوجه نشدید من پاسخ آنان را دادم» و گفتم:«علیکم!» آن گاه حضرت(ص) فرمود: «هر گاه مسلمانی به شما سلام کرد، به او بگویید : «علیک» یعنی بر شما!»

در پایان سخنی از حضرت صادق(ع) را تقدیم می کنم که حضرت فرمود: «از فروتنی و تواضع این است که به هر کسی برخورد کردی، سلام کنی.»

جواب سلام هم باید بهتر باشد،‌ شما جواب این سلامها را بگویید:

اگر کسی گفت سلام ، بهتر این است در جواب او بگویید: سلام علیکم

اگر کسی گفت سلام علیکم ، بهتر این است در جواب او بگویید: سلام علیکم و رحمه الله

اگر کسی گفت سلام علیکم و رحمه الله ، بهتر این است در جواب او بگویید: سلام علیکم و رحمه الله و برکاته

خوب، شیوه ی «سلام کردن» و «جواب سلام دادن» را دانستیم حالا به این کلمات دقت کنید.

آیا می توانید بگویید شایسته است چه کسی سلام را شروع کند؟
کوچک، گروه بسیار، بزرگ، تازه وارد، پیاده، رهگذر، سواره، نشسته، کسانی که از قبل آمده اند، گروه اندک، ایستاده.

حضرت صادق(ع):
کوچک به بزرگ سلام کند.
رهگذر به نشسته سلام کند.
گروه اندک به گروه بسیار سلام کنند.
سواره به پیاده و پیاده به نشسته سلام کنند.
ایستاده به نشسته، تازه وارد به کسانی که از قبل بودند، سلام کند.

حالا، یک شعر درباره ی سلام. خوب گوش کنید:

ما پیرو قرآنیـــــــــــم                خوشخوی و مهربانیم
عادت ما سلام است                سفارس اسلام است
به پـــــدر و به مــــادر              بـه خـــواهر و بـــرادر
بـه هر که روبــه رویــم            اوّل ســــلام گــویـــم
 ســــلام عــــزت آرد                 خیـــر و ســــعادت آرد
نشان دین اســلام است         بهتر ز هر کلام است

برای اطلاع بیشتر مربی محترم:
آنچه که از شریعت اسلام در مورد سلام کردن به بعضی افراد می دانیم، دلیلش این است که: مسلمانان طبق دستور آیات قرآن نباید از گروه های خاص برای خود سرپرست و دوست انتخاب کنند و نسبت به آنان تمایل داشته باشند، از جمله می توان به این آیات اشاره کرد:

«ولاتتخذوا الیهود و النصاری اولیائ»
«لاتتخذوا عدوّی و عدوکم اولیاؤء»
«ولا ترکنوا الی الذین ظلموا فتمسکم النار»
و…
ولی، گاهی بر اساس مصلحت و اقتضای زمان جهت تبلیغ دین، یا رسانیدن کلمه ی حق به آنان، مناسب است به آنان سلام کنیم تا بین ما و آنان نزدیکی حاصل شود و بهتر به اهداف اسلامی خود برسیم.

همان طور که پیامبر اسلام(ص) به این کار مأمور شد:
«فاصفَحْ عَنْهُمْ وَ‌ قُلْ سَلام»
و مؤمنان در قرآن با این وصف از آنان یاد شد:
«واذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاماً»

مربی محترم! با توجه به شرایط زمان و مکان می توانید از بخش پایانی بحث صرفنظر کنید و یا آن را با بیانی منطقی و مستدل بیان کنید.
والسلام

نویسنده:محمدرضا عابدی

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *