عمو روحانی | عمو اخوان

ایستگاه غذا

به نام خدایی که پرواز را به گنجشک اموخته لباسی هم از جنس پر برای تنش دوخته

توجه توجه

طرح درس زیبلیی از احکام خوردنی ها

 

ایستگاه غذا

خوردن و نوشیدن ، همانند بسیاری از کارهای دیگر در دین اسلام آداب و احکامی دارد که در این درس به قسمتی از آنها اشاره می شود.

مربی برنامه را با بازی با کلمات شروع می کند و بر روی تخته می نویسد : «م»

بچه ها ،این چیست؟… حرف میم. حرف چندم الفباست؟ حرف بیست و هشتم

حالا چی شد؟ لم

لم یعنی چه؟ (راحتی و تنبلی) «کم» چه معنایی دارد(اندک،زیاد نباشد) حالا چی؟ شکم همان جا که غذاها و شیرینی ها جمع می شود. شکم-کم-لم-م

بچه ها! در دین اسلام برای چیزهایی که می خوریم و می نوشیم دستورهایی داریم اما این شکم ما نباید رها باشد و از شکم تقلید کنیم آخر کلمه شکم چه بود؟ «کم»

شکم به ما می گوید کم است، مرا پر کنید و نمی گوید کم بخورید ، می گوید کمه، پرش کن ولی راه شکم ما باید کنترل بشود و هر چه از راه دهان وارد شکم می شود باید پاک و حلال باشد و هر چیز را نباید توی آن بریزیم چون معده انسان مثل باک ماشین است که وقتی به پمپ بنزین می رود اگر به جای بنزین نفت پر کند ماشین خراب می شود و ضرر می بیند.

پس مراقب باشیم که معده و شکم خانه همه مریضی هاست. به جای مصرف دارو و از پر خوری پرهیز کنیم زیرا سرچشمه همه بیماریها پر خوری است.

]سپس به مناسبت برنامه ، آداب اخلاقی و شیوه خوردن و آشامیدن  توضیح داده می شود که:[ آداب خوردن و آشامیدن: الف-کم خوری (اندازه)

ب- خوب خوری

ج- حلال خوری

]مربی نخست صحنه نمایش شیوه غذا خوردن و آشامیدن به وسیله قاشق و چنگال یک بار مصرف (پلاستیکی) دستمال و از مقوا به جای ظرف غذا استفاده می کند و در میان برنامه آداب را هم توضیح می دهد یا با نمایش دادن دو نفر از دانش آموزان شیوه غذا خوردن خوب و بد مانند: تند غذا خوردن ، نجویدن غذا ، لقمه درشت ، بازی کردن در حال غذا خوردن و غذا خوردن در حال راه رفتن و آداب غذا مانند : آهسته خوردن ، شستن دستها و گفتن بسم الله در اول و الحمدلله در آخر و … توضیح می دهد.[

بچه ها! شما روش غذا خوردن را دیدید ولی خوب بود چه کارهایی رعایت می شد؟

]عده ای روشهای درست یا غلط را جواب می دهند و سپس می گوید:[

خوب است عادت ما کم خوری باشد و انسان سالم کسی است که کم بخورد و درست بنوشد.

داستان طبیب نصرانی:

طبیب نصرانی به خدمت امام صادق (ع) رسید و عرض کرد:

ای فرزند پیامبر(ص) ! آیا در کتاب خدا از طب چیزی ذکر شده است. امام فرمود: آری،آیه ]کلوا واشربوا ولاتسرفوا[(بخورید و بیاشامید ولی زیاده روی نکنید.)

و در حدیث پیامبر اکرم(ص) چنین آمده است: الحمیه من الاکل راس کل دواء و الاسراف فی الاکل راس کل دواء. پرهیز از غذا (کم خوری) سر آمد داروهاست و زیاده روی در خوراک سبب بیماریهاست . در این حال مرد نصرانی از جا حرکت کرد و گفت:

به خدا سوگند کتاب خدا و سنت پیامبر شما جایی برای طب جالینوس باقی نگذاشته است .[1]

حالا اول باید چه کار کرد؟ اول دستها شسته شود بعد شروع با بسمالله… .[2]

بچه ها باهم : «اول غذا بسم الله ،آخر غذا الحمدلله » شعار همیشه ماست.

دیگه :غذای داغ نخوریم.[3]

بعد مثل پیامبر اکرم (ص) به غذا و چای فوت نکنیم چرا؟ کی می دونه بله چون در هنگام فوت کردن هوای آلوده درون ششها از دهان بیرون می آید و با غذا تماس پیدا می کند. و برای بدن ضرر دارد. پس می گذاریم خنک بشود.

دیگه: وقت غذا، در حالا سیری غذا نخوریم. [4]

و به شکم ایست بگوییم چنانکه پیامبر (ص) هرگز آن قدر نخورد که سیر شود.[5]

اما بعد از غذا : تشکر از خدا می گوییم : الحمدلله. آنگاه مثل پیامبر (ص) دندان را با چوب خلال تمیز کنیم. [6]

 

تا با قیمانده غذا از بین دندانها بیرون آید و بوی بد دهان از بین برود.

مسواک نیز در این حال دهان و دندان را پاکیزه و خوشبو می کند.

بچه ها ،پیامبر(ص) به طور مرتب مسواک می زد و دندانهای ایشان سفید و براق بود.

بعد…شستن دستها از چربی غذا و خشک کردن آن.[7]

اما بعد از اینها نوبت چیه ؟در صورت نیاز :نوشیدن مثل آب یا آب میوه.

بچه ها ! آب را آهسته و جرعه جرعه می نوشیم تا راه نفس بسته نشود.

دخترک هوشمند

روزی انوشیروان با عده ای از لشکریان خود برای صید شکار به صحرا رفتند او برای جستجوی شکار در بیابان از همراهان خود دور شد و تنها در بیابان سوزان تلاش فراوان کرد و چیزی نیافت و سخت تشنه شد. برای بدست آوردن آب به جستجو پرداخت تا این که به مزرعه کوچکی رسید که در کلبه آن دخترکی نشسته بود. از او تقاضای آب کرد. دخترک از کلبه بیرون آمد و چون وی را تشنه دید با شتاب به داخل کلبه برگشت و مقداری نیشکر را کوبید و آن را با آب مخلوط کرد و شربت گوارایی درست کرد و نزد انوشیروان آورد.

انوشیروان آب را دید که اندکی خاشاک در میان آن است .آب را جرعه جرعه نوشید تا خاشاک را نخورد. آنگاه گفت: به به ،آب خوبی است اگر این خاشاک نبود .

دخترک گفت : من آن ریزه چوب ها ی کوچک را عمداً در میان آن انداختم.

انوشیروان پرسید چرا؟

گفت: چون دیدم تو سخت تشنه ای ترسیدم آب را یکباره سرکشی و دراین صورت به تو زیان برسد، خواستم اندک اندک بنوشی.

انوشیروان از تیز هوشی دخترک تعجب کرد![8]

در نوشیدن هم مثل غذا خوردن اول بسم الله و در آخر شکر خداوند و سلام برحسین (ع)، لعنت فرستادن بر قاتلان امام حسین ،می گویی: سلام بر لب تشنه ات یااباعبدالله[9]

پس برای اینکه در خوردن و آشامیدن زیاده روی (اسراف) نشود باید به سخن خداوند که فرموده : کلوا و اشربوا ولا تسرفوا(بخوری و بیاشامید ولی اسراف نکنید) گوش دهیم. و الا از اسرافکاران شناخته می شویم و خداوند اسرافکاران را دوست ندارد. همان طور که در درس اسراف گفته شد.

اما حلال خوری هم خیلی مهم است. ما باید مراقب لقمه های حرام و نوشیدنی های مضر هم باشیم.

غذای حرام،قلب ما را آلوده به سیاهی گناه می کند(داستان اصحاب کهف- که بعد از بیدار شدن از خواب یکی از یاران آنها مامور شد به شهر برود غذایی تهیه کند و به او سفارش کردند غذای حلال و پاک بخرد- نقل شود.)

خداوند در قرآن مجید دستور داده است که: از آنچه خداوند حلال و پاکیزه روزی شما قرار داده است بخورید.[10]

راستی! دستور اسلام درباره چیزهایی حلال و حرام چیست؟ چند تا غذای حلال و حرام را بشمارید؟

]مربی با استفاده از تصاویر حیوانات یا نقاشی آنها بر روی تخته با مثالها و نمونه های واضح در نزد بچه ها احکام را توضیح دهد.[S

می گوید بچه ها:

خوردنیهای حلال و حرام سه گروه هستند:

گیاهی: بیشتر میوه ها و سبزیها پاک و حلال اند مثل: سیب ،انار ، شوید و ریحان و …

نوشیدنی: که برای بدن ضرر نداشته باشد مثل:آب، چای، نوشابه و آب میوه.

حیوانی: حیوانات هم سه گروه هستند.

الف- حیوانات زمینی و اهلی مانند: گاو و گوسفند و شتر که ما می توانیم از گوشت،شیر،پوست و … آنها استفاده کنیم.

اما گوشت آنها به چند شرط پاک و حلال می شود: اول اینکه سر آنها به روش شرعی بریده شود. دیگر : حیوان رو به قبله و ذبح کننده اش مسلمان باشد و چهار رگ زیر گلو کاملا بریده شود. خوب است قبل از سر بریدن به او آب بدهیم . چند چیز مثل مغز حرام در پشت حیوان و حدقه چشم و دنبلان آنها حرام است. خوردن گوشت اسب و الاغ و قاطر نیز مکروه است.

ب- حیوانات وحشی: که در صحرا ها زندگی می کنند مانند فیل،خرگوش،مار… و همچنین حیواناتی که درنده می باشند مانند گرگ،پلنگ،شیر،خرس و … گوشت آنها حرام است اما اگر سر آنها بریده شود پاک هستند.

اما مثل ،آهو و بز کوهی و گورخر حلال گوشت هستند.

معما: کدام حیوان حلال گوشت است که اگر یک حرف آن برداشته شود حرام گوشت می شود؟ خروس- خرس

ج- حیوانات دریایی: اگر آنها را از آب بگیرید و بیرون آب جان بدهد و روی بدن آنها پولک (فلس) داشته باشد، پاک وحلال هستند، مثل انواع ماهیها (ماهی قرمز-ماهی قباد-میگو)

د- پرندگان: که در وقت پرواز بال می زنند و سنگدان دارند مانند: گنجشک،مرغ و خروس،اردک و قمری حلال گوشت هستند.

توجه:

(بچه ها!گنجشک را باید سربرید تا پاک و حلال شود. با سنگ زدن تنها و کندن سر آنها حلال نمی شوند.)

تخم پرندگان هم پاک و حلال است.

ولی آنهایی که چنگال دارند و در هوا بال نمی زنند (بیشتر بال خود را باز نگه می دارند) مانند : عقاب،باز،خفاش،کلاغ،طاووس همچنین حشرات گوشت آنها حرام است.

کلام آخر: هر چه برای بدن ضرر داشته باشد یا مال دیگران باشد(دزدی) خوردن و آشامیدن آن حرام است.

 

[1]. داستانها و پند ها ج2،ص168.

[2]. رساله امام(ره) مساله 2636.

[3]. سنن النبی،ص164،ح175.

[4]. رساله امام 2637.

[5]. سنن النبی ،ح189،ص182.

[6].  سنن النبی ،ص168،ح188.

[7]. رساله 2636.

[8].  داستانها و پندهاج 8،ص30.

[9].  داستانها و پندها ج8،ص30.

[10]. مائده /91.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *